کردنەوەی پێشانگای تایبەت بە مارک ڕۆتکۆ لە دامەزراوەی لویس ڤیتۆن

لە 18ی تشرینی یەکەمی 2023 دەکرێتەوە، فۆنداسیۆنی لویس ڤیتۆن یەکەمین نمایشی پاشگەزبوونەوەی لە فەرەنسا پێشکەش دەکات کە تایبەتە بە مارک ڕۆتکۆ (1903-1970) لە دوای ئەو پێشانگایەی کە لە مۆزەخانەی هونەری مۆدێرن دی لا ڤیل دی پاریس لە ساڵی ١٩٩٩ بەڕێوەچوو.
پێشانگاکە نزیکەی ١١٥ بەرهەم لە گەورەترین کۆمەڵە دامەزراوەیی و تایبەتە نێودەوڵەتییەکان کۆدەکاتەوە، لەنێویاندا گەلەری نیشتمانی هونەر لە واشنتۆن دی سی، کە هی هونەرمەندەکە خێزان، و تایت لە لەندەن.

پێشانگاکە بە ڕێکوپێکی لە سەرانسەری هەموو فەزاکانی فۆنداسیۆندا نمایشکراوە، پێشانگاکە شوێنپێی تەواوی ژیانی هونەری هونەرمەندەکە دەگرێتەوە: لە سەرەتاییترین تابلۆ مەجازییەکانییەوە تا ئەو کارە ئەبستراکتانەی کە ئەمڕۆ زۆرترین ناسراوە.< /p>

"تەنها حەزم لە دەربڕینی هەست و سۆزە سەرەتاییەکانی مرۆڤە." مارک ڕۆتکۆ پێشانگاکە بە دیمەنە ئینتیمیەکان و دیمەنە شارییەکان دەکرێتەوە – وەک دیمەنەکانی میترۆی نیویۆرک – کە زاڵن بەسەر دیمەنەکانی ڕۆتکۆدا بەرهەمەکانی لە ساڵانی ١٩٣٠دا، پێش گواستنەوەی بۆ ڕێپرتوارێک کە لە ئەفسانە کۆنەکان و سوریالیزمەوە ئیلهام وەرگیراوە کە ڕۆتکۆ بەکاریدەهێنێت بۆ دەربڕینی ڕەهەندی کارەساتباری بارودۆخی مرۆڤ لە کاتی جەنگدا.

لە ساڵی ١٩٤٦ەوە، ڕۆتکۆ گۆڕانکارییەکی گرنگ بەرەو ئەبستراکت دەکات دەربڕینگەرایی. قۆناغی یەکەمی ئەم سویچە قۆناغی فرە فۆرمەکانە، کە بارستە ڕەنگاوڕەنگەکان لە جۆرێک لە هاوسەنگیدا لەسەر کانڤاسەکە هەڵواسراون.

وردە وردە ئەمانە لە ژمارەدا کەم دەبنەوە و ڕێکخستنی فەزایی تابلۆکەی بە خێرایی بەرەو کارە "کلاسیکەکانی" ڕۆتکۆ لە ساڵانی ١٩٥٠ پەرەدەستێنێت، کە شێوە چوارگۆشەکان لەسەر یەکتر دەچن بەپێی ڕیتمێکی دووانەیی یان سێیەم، کە بە سێبەری زەرد، سوور، ئۆکری، پرتەقاڵی تایبەتمەندە، بەڵام شین، سپیش...

لە ساڵی ١٩٥٨دا ڕۆتکۆ ڕاسپێردرا کۆمەڵێک تابلۆی دیواری بۆ چوار وەرزەکە بەرهەمبهێنێت چێشتخانەیەک کە لەلایەن فیلیپ جۆنسۆنەوە دیزاین کراوە بۆ بینای سیگرام لە نیویۆرک – کە دروستکردنی لەلایەن لودویگ میس ڤان دێر ڕۆهەوە سەرپەرشتی دەکرێت. دواتر ڕۆتکۆ بڕیار دەدات تابلۆکان نەگەیەنێت و تەواوی زنجیرەکە دەهێڵێتەوە.

دوای یازدە ساڵ، لە ساڵی ١٩٦٩، هونەرمەندەکە نۆ لەو تابلۆیانە بەخشی – کە جیاوازن لە تابلۆکانی پێشوو بەهۆی ڕەنگە سوورە قووڵەکانیانەوە – بۆ گەلەری تایت کە ژوورێک لە کۆمەڵەکانیدا تایبەتە بە ڕۆتکۆ. ئەم زنجیرەیە بە شێوەیەکی ناوازە لە پێشانگای فۆنداسیۆن لویس ڤیتۆندا پێشکەش کراوە.

هەمیشەیی پرسیارەکانی ڕۆتکۆ، ئارەزووی گفتوگۆی بێ وشە لەگەڵ بینەر و ڕەتکردنەوەی ئەوەی وەک "ڕەنگژەن" سەیر بکرێت، هەموو ئەو توخمانەن کە ڕێگە دەدەن لێکدانەوەیەکی نوێ بۆ کارە فرەلایەنەکانی لەم پێشانگایەدا.